Hekim Adaylarının Hekim Kimliğine İlişkin Algıları: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Örneği

Şükriye Ece Abay

[email protected], Hacettepe Üniversitesi

Barış Sezer

[email protected], Hacettepe Üniversitesi

Nezaket Bilge Başusta

[email protected], Mersin Üniversitesi

Hekimliğin; insanın varoluşu ile başladığına inanılır. Her bir bulgunun ayrı bir hastalık olduğuna inanılan bu dönemden başlayarak insanlığın gelişim aşamaları ve buna paralel olarak ilerleyen tıp bilgisi ile hekimin toplumdaki rolü giderek değişmeye başlamıştır. Değişen rol hekim kimliği algısını ve hekim-hasta/başvuran ilişkisini de etkilemiştir. Sosyolojinin çağdaş kuramcılarından olan Taylor Parsons, hekim ve hasta rollerini “ideal tip” üzerinden modellemiştir. Bu modelde hekimin profesyonel rolünü açıklamıştır. 1996 yılında Dünya Sağlık Örgütü “Beş Yıldızlı Doktor” tanımını yapmıştır. Bu kavramda yıldızların ne anlama geldiğine baktığımızda; geleceğin hekimleri hizmet sunucu, karar verici, iletişimci, yönetici ve toplum lideri olarak tanımlanmaktadır.

Bu çalışmada, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I öğrencilerinin hekim kavramına ilişkin sahip oldukları metaforları ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 2013-2014 öğretim yılında öğrenimine devam eden Dönem 1 Türkçe Tıp öğrencileri (N=336) oluşturmaktadır. Ancak çalışmaya katılmak istemeyen, uygun olmayan veya boş olan formların elenmesi sonucu veri analizleri 248 (%74) katılımcı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu katılımcıların 134’ü erkek (%54), 113’ü kadındır (%45,6). Üretilen metaforlar beş kavramsal kategoriye ayrılmıştır. Metaforlar incelendiğinde hekim adaylarının hekim kimliğini en çok “fedakârlık” kategorisi ile ilişkilendirdiği sonucuna ulaşılmıştır. “Fedakârlık” (90) kategorisini sırasıyla “bilgelik” (46), “zorunlu ihtiyaç” (37), “yaratıcılık” (25) ve “liderlik” (25) izlemektedir. Bu durum bireyin çeşitli durumlarda mutlaka hekim ile temas kurma zorunluluğunda kalmış olması ile açıklanabilir. Çalışmanın bulguları topluca incelendiğinde Dünya Sağlık Örgütünün tanımlamış olduğu “Beş Yıldızlı Doktor” kavramındaki yıldızlarla bu çalışmada elde edilen metaforların bir uyum içerisinde olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Metafor Analizi, Hekim Kimliği, Tıp Fakültesi Öğrencileri.